มุมของ Fixed & Growth Mindset

คำว่า Fixed & Growth Mindset เป็นคำที่พูดบ่อยๆ ในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา ซึ่งมาจาก Carol S Dweck ในหนังสือชื่อ Mindset

ส่วนตัวพึ่งได้มาอ่านหนังสือเล่มนี้ ซึ่งก็มีอะไรที่น่าสนใจที่ ไม่เคยคิดมาก่อนอยู่เหมือนกัน เลยมาเขียนบันทึกไว้สักหน่อย

https://www.freepik.com/free-photo/mindset-opposite-positivity-negativity-thinking-concept_17057558.htm#query=mindset&position=4&from_view=keyword

ในตัวเรา มีได้ทั้ง Fixed และ Growth Mindset

ในตัวคนๆ สามารถมีได้ทั้ง fixed และ growth mindset ในคนๆ เดียว ในต่างกรรมต่างวาระ เช่น ศิลปะ อาจจะเป็น Fixed, การเรียนรู้อาจจะเป็น Growth, ความคิดสร้างสรรค์ก็อาจจะเป็น Growth เป็นต้น ซึ่งทั้งหมด ก็มาจาก พฤติกรรม ทัศนคติในแต่ละบุคคล

ความพยายามไม่ใช่ทุกสิ่งของ Growth Mindset

ใน Fixed Mindset เรามักจะพูดถึงความสามารถ พรสวรรค์และผลลัพธ์เป็นหลัก คนที่เจ๋งไม่จำเป็นต้องพยายามมาก หรือแม้กระทั่ง ความพยายามเป็นสิ่งที่แสดงให้เห็นถึงการไม่มีความสามารถ

อย่างไรก็ตาม ในมุมของ Growth Mindset ก็ไม่ได้แสดงให้เห็นในระดับตรงข้ามว่าความพยายามคือทุกอย่าง แต่เป็นเพียงหนึ่งในปัจจัยที่ส่งผลต่องานเท่านั้น

มันมีปัจจัยอื่นๆ อีกมากมาย เป็นปัจจัยรวมที่ซับซ้อน

จุดสำคัญคือ Growth Mindset มีความเชื่อว่าความสามารถบ่มเพาะได้ ซึ่งเป็นคนละเรื่องกับการเปลี่ยนแปลงได้ ซึ่งไม่รู้ว่าจะสามารถเปลี่ยนแปลงได้แค่ไหน ใช้เวลาเท่าไหร่ รวมถึงบางอย่างที่อาจจะเปลี่ยนไม่ได้เลยก็เป็นได้

มีเคสหนึ่งที่ Bill Gate เคยบอกไว้ ตอนที่มีคนสัมภาษณ์ในเรื่องความฉลาดปราดเปรื่องของเขา เขาตอบสั้นๆ ว่า เขาแค่โชคดีที่ได้เรียนที่โรงเรียน Lakeside ที่มีเครื่องคอมพิวเตอร์ และได้เจอกับ Paul Allen ซึ่งต่อมาได้ร่วมกันต่อตั้ง Microsoft ในภายหลัง

แต่อย่างไรก็ตามนอกเหลือจากความโชคดีนั้นคือ คนในโรงเรียนไม่ได้มีแค่ Bill Gate กับ Paul Allen แต่ทำไมถึงมีแค่ 2 คนนี้ คำตอบคือ Bill Gate ได้ตักตวงความโชคดีมาใช้ คือการพยายามทำความเข้าใจและลองใช้มันนั่นเอง

Fixed Mindset ไม่ได้แย่เสมอไป

ในโลกที่มีหลายอย่างที่ต้องจัดการ เกินกว่าความสามารถของมนุษย์คนนึงจะทำได้ในหนึ่งช่วงอายุคน การตัดสิ่งที่มั่นใจว่าทำไปก็ไม่ดี ก็เป็นความสามารถอย่างหนึ่งที่คนเรามี

Fixed Mindset ในบางเรื่องจะช่วยตัด concern ตรงนั้นออกไป เช่น ส่วนตัวคงจะไม่พยายามไปเล่นบัลเล่ หรือ ยิมนาสติก อะไรพวกนี้ เพราะทำอะไรแบบนั้นไม่ได้

ถ้าเปรียบการเรียนรู้ เหมือนวิธีการ search ในคอมพิวเตอร์ Fixed Mindset อาจจะเป็นเหมือนกับวิธี alpha beta pruning ที่จะตัดไม่ได้เราทำอะไรที่เสียเวลาออกไป

อย่างไรก็ตาม สิ่งที่ต้องระวังคือ ถ้าเราประเมินตัวเองต่ำเกินไป ก็อาจจะเสียโอกาสดีๆ ได้เช่นเดียวกัน

คนเราสามารถเลือกได้ว่าจะใช้ Fixed หรือ Growth Mindset

หลายๆครั้งที่เราเห็นการโน้มน้าวให้ไปที่ Growth Mindset เพียงอย่างเดียว

อย่างไรก็ตามคุณ Carol ก็บอกว่า จริงๆแล้ว มันขึ้นอยู่กับสถานการณ์และมีสิทธิที่จะเลือกได้ ทั้งนี้อยู่ที่ตัวเราเป็นคนที่จะเลือกที่จะไปทางใด

Growth Mindset ไม่ได้หมายความว่าเราต้องเปลี่ยนแปลงทุกสิ่งที่สามารถเปลี่ยนได้ ทุกอย่างมีข้อบกพร่อง และเราควรรับข้อบกพร่องของตัวเอง โดยเฉพาะที่ไม่ส่วนผลต่อชีวิต

Fixed Mindset อาจจะขวางการพัฒนาการเปลี่ยนแปลง Growth Mindset เป็นจุดเริ่มต้นการเปลี่ยนแปลง แต่เราต้องตัดสินใจด้วยตัวเองว่าจะใช้ความพยายามกับสิ่งใดถึงจะมีคุณค่ามากที่สุด

ที่มา

Mindset: The New Psychology of Success, Carol S. Dweck