สมรรถนะ 4 ระดับ กับ StackOverflow
เรื่องนี้เป็นการคิดฟุ้งซ่านระหว่างการนั่งฟังเรื่อง Interpersonal Dynamics ของคุณต้อง กวีวุฒิ
เรามาเริ่มที่ 4 Stages of Competency ก่อนครับ คือในการที่จะเรียนรู้อะไรสักอย่างโดยเฉพาะสิ่งใหม่ๆ เราก็มักจะผ่านขั้นตอนต่างๆดังนี้
- Unconscious-Incompetence — เราไม่รู้ว่าเราไม่รู้
- Conscious —Incompetence — เรารู้แล้วว่าเราไม่รู้
- Conscious — Competence — เรารู้แล้วว่าเรารู้
- Unconscious — Competence — เราไม่รู้ว่าเรารู้ หรืออีกนัยนึงคือ เข้าสู่โหมดอัติโนมัติหรือ Autopilot
ตัวอย่างเช่น ถ้าใครไปขับรถที่ญี่ปุ่น ระหว่างขับรถจะเจอกับเครื่องหมายขนมเปียกปูน 2 อันบนถนน ด้วยความมั่นใจอย่างสูงในประเทศไทยเราก็เลยนั่งดูว่า เรามีคนในรถเกิน 3 คนแน่นอน เพราะปกติแล้วมันจะหมายถึงเส้นทางเดินรถมวลชน
ปรากฏว่าขับไปเร็วๆ สักพักเบรกกันแทบไม่ทัน เพราะมีคนข้ามถนนถัดจากตรงนั้นนิดเดียว ซึ่งจะโวยวายมากก็ไม่ได้ เพราะเครื่องหมายขนมเปียกปูนนั้นคือ ตัวที่บอกว่าข้างหน้าเป็นแยก และจะมีทางม้าลาย
ตรงที่ทำให้คนขับเริ่มสับสน และเริ่มหาข้อมูล จนกระทั่งพบว่า สัญลักษณ์มันไม่เหมือนที่คุ้นเคย ก็คือการเปลี่ยนแปลงจาก ความไม่รู้ว่าเราไม่รู้ กลายเป็นเรารู้แล้วว่าเราไม่รู้นั่นเอง
และเมื่อเรารู้แล้วว่ามันคืออะไร เราก็จะกลายเป็น “เรารู้แล้วว่าเรารู้”
และเมื่อขับรถไปสักพัก พอเราเห็นสัญลักษณ์นี้บ่อยๆ ก็จะทำให้กลายเป็น “เราไม่รู้ตัวว่าเรารู้” นั่นเอง ทุกอย่างเป็นไปตามอัติโนมัติ ซึ่งรวดเร็วกว่าการขับรถในช่วงแรกๆ
และในการที่เราข้ามในแต่ละ Stage ได้ ก็จะประกอบด้วยกระบวนการ
- Aware รับรู้
- Practice เรียนรู้ ทำความเข้าใจ
- On the job Training นำไปใช้งานจริง
นอกเหนือจากนี้อาจจะมีกระบวนการสนับสนุนอีก เช่น การรับ Feedback และปรับปรุง ก็จะทำให้มีพัฒนาการที่ดีขึ้น
ทีนี้อยากย้อนกลับมาที่ Topic เมื่อนานมาแล้ว ที่พี่หนุ่ม เคยไปบ่นเรื่อง Candidate ทำ Foundation ไม่ได้ในการสัมภาษณ์ แล้วก็มีคนบอกว่า เดี๋ยวนี้มัน Google หรือ Stackoverflow ได้หมดแล้ว ไม่มีความจำเป็น
เลยอยากลองเอาเรื่องนี้มาอธิบายเหตุการณ์ดูหน่อยนึง
อย่างแรกคือ ความสามารถที่จะได้รับการพัฒนา ในการ google หรือ stackoverflow คืออะไร มี 2 เรื่องหลักที่จะได้รับการพัฒนาครับ เรื่องแรกคือแนวทางการใช้งาน library อีกเรื่องคือความสามารถในการค้นหาข้อมูล อาจจะมีอะไรเพิ่มเติมบ้าง เช่น หลักการ พื้นฐาน ถ้าคนค้นขุดไปลึกขึ้น
หลายคนเมื่อค้นหาคำตอบที่ต้องการเจอแล้ว ก็จะพยายามเอาสิ่งต่างๆ เหล่านั้น เข้าไปใส่ในงานที่ตัวเองทำอยู่ ซึ่งก็จะใช้เวลาสักหน่อย ในการจะหาความเหมาะสมต่างๆ
เมื่อใช้ได้แล้ว ก็จบกันไป ไม่ได้ทำความเข้าใจต่อ
ดังนั้น การค้นผ่าน Google / StackOverflow ส่วนใหญ่มันจะจบอยู่ที่ Conscious / Competent นั่นเอง
ซึ่งก็เป็นที่ทราบกันว่า ในช่วงแรกๆ ที่เราจะเรียนรู้อะไรทำอะไรสักอย่างมันจะวิ่งไปไม่ได้เร็วมาก
ขณะที่คนที่วิ่งไปจนถึง Stage สุดท้าย จะได้โบนัสเรื่องความชำนาญ ก็จะสามารถทำงานได้รวดเร็วกว่าคนใน 3 Stage ก่อนหน้า
นอกจากนี้คนที่อยู่ใน Stage สุดท้าย มีข้อได้เปรียบกับ 3 Stage ก่อนหน้าตรงที่ แม้จะไม่ได้แตะนาน ด้วยบุญเก่าที่เคยมีก็ทำให้สามารถนำเอาทักษะที่เคยลืมไปแล้ว กลับมาใช้ได้ในเวลาที่รวดเร็วกว่าคนที่อยู่ใน 3 Stage ก่อนหน้า
ตัวอย่างที่คล้ายๆกันคือเรื่องของคนที่ขับรถยนต์เป็นอยู่แล้ว แม้จะร้างลาไปสักเดือน 2 เดือน ก็จะกลับมาขับได้ไม่ยากเกินไป ต่างจากคนที่เรียนขับรถเร่งด่วน 7 วัน ไปสอบเสร็จแล้วไม่ขับเดือนนึง ที่จะมีความยากในการกลับมา
ดังนั้น ถ้าคนที่ยังอยู่ใน Stage 1–3 มาทำงานที่มีมีเรื่องที่ยังไม่รู้และมีความหลากหลาย
มันจะเกิดการค้นซ้ำ ตรงนั้นก็จะเสียเวลาเพิ่มเข้าไปอีก
ตรงนี้เองเป็นความแตกต่างที่สำคัญที่สุดท้าย เราก็จะเห็นว่าคนที่เชี่ยวๆ เขาสามารถทำอะไรได้มากกว่า คนที่นั่งหา Google / Stackoverflow เป็นหลายเท่านั่นเอง
แต่ก็ไม่ได้บอกว่าการค้นมันผิด เพราะก็ต้องยอมรับว่าความรู้บนโลกในนี้มันมากเกินกว่าที่สมองคนจะเก็บได้
ซึ่งตรงนี้ผู้นำก็ต้อง ชั่งน้ำหนักเอาว่า งานที่ต้องทำมีความเร่งด่วนระดับไหน ซีเรียสกับมันระดับไหน หรือ Budget ระดับไหน